Kỹ thuật đóng gói
Sử dụng chất liệu đóng gói phù hợp khi sử dụng gói hút oxy
Gói hút oxy là một giải pháp hiệu quả giúp bảo quản sản phẩm khỏi sự hư hỏng do hiện tượng oxy hóa gây ra, đặc biệt trong ngành thực phẩm, dược phẩm và các sản phẩm cần môi trường kín khí. Tuy nhiên, để gói hút oxy hoạt động hiệu quả, việc lựa chọn chất liệu đóng gói phù hợp đóng vai trò quan trọng.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách lựa chọn chất liệu đóng gói và các yếu tố cần cân nhắc.
1. Gói hút oxy hoạt động như thế nào?
Gói hút oxy chứa các chất hút oxy như sắt bột, than hoạt tính, hoặc hợp chất hấp thụ hóa học. Khi đặt trong môi trường kín, gói hút oxy sẽ hấp thụ oxy bên trong bao bì, giảm mức oxy xuống dưới 0.01%, giúp:
- Ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, nấm mốc.
- Giữ hương vị, màu sắc và chất lượng của sản phẩm.
- Kéo dài thời gian bảo quản.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả tối đa, cần đảm bảo môi trường đóng gói kín khí và không cho oxy từ bên ngoài xâm nhập.
2. Tại sao chất liệu đóng gói lại quan trọng?
Chất liệu đóng gói ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động của gói hút oxy. Một bao bì không đủ kín khí sẽ khiến oxy từ bên ngoài xâm nhập, làm giảm hiệu quả hút oxy và gây hư hỏng sản phẩm.
Các yếu tố cần xem xét khi chọn chất liệu đóng gói:
- Khả năng chống thẩm thấu khí (Oxygen Transmission Rate – OTR): Chất liệu cần có chỉ số chống thẩm thấu khí thấp để ngăn oxy xâm nhập. Về nguyên tắc, hãy chọn vật liệu đóng gói có độ thẩm thấu oxy là 20 ml/m2・ atm・ 24h trở xuống.
- Độ kín và khả năng hàn nhiệt: Chất liệu cần dễ dàng hàn kín để tạo môi trường chân không.
- Tương thích với sản phẩm bên trong: Đảm bảo an toàn thực phẩm và không gây phản ứng với sản phẩm hoặc gói hút oxy.
3. Các loại chất liệu đóng gói phù hợp với gói hút oxy
3.1. Màng nhựa nhiều lớp (Multilayer Films)
Màng nhựa nhiều lớp thường được sử dụng do khả năng chống thẩm thấu khí cao. Một số loại phổ biến:
- Màng PET/AL/PE (nhựa PET – nhôm – PE): Lớp nhôm (AL) giúp chống thẩm thấu khí tối ưu, trong khi lớp PE dễ hàn kín và bảo vệ sản phẩm.
- Màng PA/PE (nhựa Polyamide – Polyethylene): PA có khả năng chống thẩm thấu khí tốt, thích hợp cho thực phẩm khô như hạt, bột.
- Màng EVOH (Ethylene Vinyl Alcohol): Có khả năng chống thẩm thấu khí cao hơn nhiều so với màng PE thông thường.
3.2. Bao bì nhôm (Aluminum Foil)
Bao bì nhôm là lựa chọn lý tưởng cho sản phẩm cần bảo quản lâu dài, như thực phẩm đông lạnh, dược phẩm:
- Khả năng chống oxy và ánh sáng tốt.
- Bền và chịu nhiệt.
- Ứng dụng trong sản phẩm nhạy cảm với oxy và độ ẩm như cà phê, trà, bánh kẹo.
3.3. Túi hút chân không (Vacuum Bags)
Túi hút chân không kết hợp gói hút oxy để bảo quản thực phẩm tươi hoặc khô:
- Ngăn ngừa sự tiếp xúc của không khí.
- Thường làm từ màng PA/PE hoặc PET/PE, mang lại độ kín khí cao.
3.4. Chất liệu compostable (Phân hủy sinh học)
Nếu ưu tiên bảo vệ môi trường, bạn có thể chọn túi sinh học từ PLA hoặc PBAT. Tuy nhiên, cần kiểm tra khả năng chống thấm khí vì các vật liệu này thường không kín khí bằng màng nhựa hoặc nhôm.
Nhìn chung, độ thẩm thấu oxy và hơi nước của vật liệu đóng gói sẽ thay đổi tùy theo nhiệt độ và độ ẩm của môi trường bảo quản, hoạt động của nước trong vật liệu, v.v. Độ thấm oxy của một số vật liệu đóng gói sẽ tăng mạnh (giảm độ thẩm thấu oxy và hơi nước) khi được bảo quản trong môi trường có độ ẩm cao hoặc áp dụng cho thực phẩm có hoạt động của nước cao. Khi lựa chọn hoặc thay đổi vật liệu đóng gói, hãy đảm bảo tiến hành thử nghiệm đóng gói trước để kiểm tra tính phù hợp của vật liệu đóng gói. Bảng dưới đây cung cấp dữ liệu tham khảo và mức độ phù hợp.
| Khả năng | Loại bao bì | Thành phần | Độ dày (mic) | Độ thẩm thấu oxy (ml/m2, 24hs20-25°C) | Độ thẩm thấu khí (g/m2, 24hrs) |
| Bảo quản dài hạn | Bao bì nhôm | PET/AI/PE | 12/7/40 | 0 | 0 |
| Lá nhôm | PET/nhôm bốc hơi/PE | 12/40 | 0.5 ~ 1.5 | 1 ~ 1.5 | |
| Silicon Oxide Coating | Si oxide coating PET/PE | 12/60 | 0.5 ~ 1.5 | 0.3 ~ 1.5 | |
| Ethylene vinyl alcohol | OPP/EVOH/PE | 20/17/40 | 0.3 ~ 4 | 7 | |
| Màng chắn nylon | MXD6/PE | 15/40 | 5 | 9 | |
| Lớp phủ PVDC | PVDC phủ OPP/PE PVDC phủ PET/PE PVDC phủ ON/PE |
20/40 12/50 15/50 |
5 ~ 15 6 ~ 10 6 ~ 10 |
4 4 7 |
|
| Bảo quản ngắn hạn | Màng nhựa phủ PVA hoặc màng đùn | PVA phủ OPP/PE EVOH phủ OPP/PE |
20/40 20/40 |
1 ~ 5 (200/90%RH) 1 ~ 5 (90/90%RH) |
4 4 |
| Khi dùng cho thực phẩm có AW cao hoặc được bảo quản ở điều kiện RH cao, cần phải chú ý đầy đủ | |||||
| Polyamide | Màng nhựa đùn 2 lớp Màng nhựa đùng 3 lớp ONY/PE |
100 60 ~ 90 15/40 |
11 ~ 30 25 ~ 70 (1 ~ 9) 30 ~ 120 |
7 ~ 9 5 ~ 15 16 |
|
| Polyester | PET / PE | 12/40 | 50 ~ 120 | 15 | |
| Không phù hợp | Polypropylene | OPP/PE CPP |
20/40 40 |
1,500 ~ 2,000 3,000 |
6 |
| Polyethylene | PE | 40 ~ | 2000 ~ |
4. Các bước chọn và sử dụng chất liệu đóng gói
Bước 1: Đánh giá đặc tính sản phẩm
- Xác định sản phẩm có nhạy cảm với oxy không (ví dụ: thực phẩm, dược phẩm, đồ uống).
- Đánh giá độ ẩm, mùi, và khả năng bị oxy hóa.
Bước 2: Chọn chất liệu phù hợp
- Đối với thực phẩm tươi: Sử dụng màng nhôm hoặc túi hút chân không.
- Đối với thực phẩm khô: Sử dụng màng PA/PE hoặc PET/PE.
- Đối với sản phẩm có yêu cầu cao về ánh sáng và khí: Sử dụng màng nhôm.
Bước 3: Kiểm tra khả năng chống thẩm thấu khí
- Chọn chất liệu có chỉ số OTR thấp (< 0.1 cc/m²/24h) để ngăn oxy hiệu quả.
Bước 4: Đóng gói và bảo quản
- Đảm bảo môi trường kín khí, sử dụng máy hàn nhiệt để đóng kín bao bì.
- Kết hợp gói hút oxy với túi hút chân không để đạt hiệu quả tối ưu.
5. Lưu ý khi sử dụng gói hút oxy
- Không sử dụng với thực phẩm có độ ẩm cao: Gói hút oxy không phù hợp cho thực phẩm ướt vì nó có thể kích hoạt phản ứng tạo nhiệt hoặc gây hư hỏng.
- Đóng gói ngay sau khi mở gói hút oxy: Để tránh gói hút oxy bị kích hoạt bởi oxy trong không khí.
- Lưu ý kích thước gói hút oxy: Dựa trên thể tích bao bì và lượng oxy cần loại bỏ.
- Bảo quản bao bì ở nơi khô ráo: Để ngăn ngừa độ ẩm làm giảm hiệu quả của gói hút oxy.
6. Kết luận
Việc lựa chọn chất liệu đóng gói phù hợp khi sử dụng gói hút oxy không chỉ giúp tối ưu hóa hiệu quả bảo quản mà còn giảm thiểu nguy cơ hư hỏng sản phẩm. Các chất liệu như màng nhôm, màng nhựa nhiều lớp, và túi hút chân không là những lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm cần môi trường kín khí.
Hãy chọn đúng loại chất liệu và tuân thủ các bước đóng gói để đảm bảo chất lượng sản phẩm trong suốt quá trình lưu trữ và vận chuyển!
