Máy bơm màng – Vai trò, công dụng và các loại phổ biến

Trong ngành in ấn bao bì carton, đặc biệt là máy in Flexo, một bộ phận tuy nhỏ nhưng có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng bản in chính là máy bơm màng. Đây là thiết bị chuyên dùng để cấp và hồi mực, giúp quá trình in diễn ra liên tục, ổn định và đạt chất lượng cao.

Bài viết này sẽ phân tích chi tiết: máy bơm màng là gì, các loại phổ biến, công dụng và vai trò của máy bơm màng trong máy in Flexo.

1. Máy bơm màng là gì?

Máy bơm màng (Air Operated Diaphragm Pump – AODD) là loại máy bơm chất lỏng hoạt động dựa trên nguyên lý tác động qua lại của màng bơm để hút và đẩy chất lỏng. Nguồn năng lượng thường sử dụng là khí nén.

Trên máy in Flexo, máy bơm màng được sử dụng để bơm mực in từ thùng chứa vào máng mực và hồi mực thừa trở lại thùng, tạo nên vòng tuần hoàn khép kín.

Nguyên lý hoạt động:

• Chu kỳ 1: Van khí cấp khí nén vào buồng khí bên trái, đẩy màng bơm bên trái vào trong. Áp lực này sẽ đóng van bi hút bên trái và mở van bi xả bên trái, đẩy mực ra ngoài theo đường ống xả. Đồng thời, trục nối sẽ kéo màng bơm bên phải ra ngoài, tạo ra áp suất âm trong buồng mực bên phải, làm đóng van bi xả và mở van bi hút bên phải, hút mực từ thùng chứa vào buồng.

• Chu kỳ 2: Van khí đảo chiều, cấp khí nén vào buồng khí bên phải. Quá trình diễn ra ngược lại: màng phải đẩy mực ra và màng trái hút mực vào.

Vai trò của bơm mực trên máy in Flexo

Bơm mực là một thiết bị không thể thiếu trong hệ thống tuần hoàn mực của máy in Flexo. Nó đảm nhiệm những vai trò cốt lõi sau:

• Tuần hoàn mực liên tục: Máy bơm có nhiệm vụ hút mực từ thùng chứa, bơm lên máng mực (ink chamber) hoặc lô anilox, và sau đó thu hồi mực thừa quay trở lại thùng chứa. Quá trình tuần hoàn liên tục này đảm bảo mực luôn được trộn đều, duy trì độ nhớt và nhiệt độ ổn định, tránh tình trạng lắng cặn pigment.

• Cung cấp mực ổn định: Đảm bảo một lưu lượng mực ổn định và liên tục cho lô anilox, giúp lớp mực trên bản in luôn đồng đều, từ đó tạo ra sản phẩm in có màu sắc nhất quán từ tờ đầu tiên đến tờ cuối cùng.
• Ngăn ngừa khô mực: Việc mực được luân chuyển liên tục giúp ngăn chặn tình trạng mực bị khô trên bề mặt lô anilox hoặc trong các rãnh của máng mực, một vấn đề thường gặp có thể gây ra lỗi in và làm hỏng thiết bị.
• Linh hoạt với nhiều loại mực: Máy bơm màng có thể xử lý hiệu quả nhiều loại mực khác nhau, từ mực gốc nước đến mực gốc dung môi, với các độ nhớt khác nhau.

2. Cấu tạo máy bơm màng dùng trên máy in Flexo

Cấu tạo chính bao gồm:

• Bộ phận van khí (Air Valve): Là “bộ não” của máy bơm. Nó có nhiệm vụ phân phối khí nén luân phiên vào hai bên buồng khí, tạo ra chuyển động tịnh tiến cho trục nối hai màng bơm.
• Màng bơm (Diaphragms): Thường có hai màng bơm, được làm từ các vật liệu linh hoạt và kháng hóa chất như Teflon (PTFE), Santoprene, hoặc Nitrile. Hai màng này được nối với nhau bằng một trục trung tâm. Khi một màng di chuyển vào trong để đẩy mực ra, màng còn lại sẽ di chuyển ra ngoài để hút mực vào.
• Buồng chứa mực (Fluid Chambers): Là không gian nơi mực được hút vào và đẩy ra.
• Van bi (Ball Valves): Thường có bốn van bi (hai van hút, hai van xả). Chúng hoạt động như các van một chiều, đóng mở nhịp nhàng theo chuyển động của màng bơm để đảm bảo mực chỉ di chuyển theo một hướng duy nhất từ đầu hút đến đầu xả.

3. Phân loại máy bơm màng

3.1. Máy bơm màng hoạt động bằng khí nén (AODD – Air-Operated Double Diaphragm Pump)

Ưu điểm:

• An toàn cháy nổ: Hoạt động hoàn toàn bằng khí nén, không có động cơ điện, do đó tuyệt đối an toàn khi sử dụng với các loại mực gốc dung môi dễ cháy.
• Độ bền cao, ít hỏng hóc: Cấu tạo cơ học đơn giản, ít bộ phận chuyển động phức tạp, giúp máy hoạt động bền bỉ trong môi trường công nghiệp khắc nghiệt.
• Tự mồi và có thể chạy khô: Máy có khả năng tự hút mực mà không cần mồi, và có thể chạy mà không có chất lỏng trong một thời gian ngắn mà không bị hư hỏng.
• Dễ dàng điều chỉnh lưu lượng: Chỉ cần điều chỉnh áp suất của khí nén đầu vào là có thể thay đổi lưu lượng và tốc độ bơm một cách dễ dàng.

Nhược điểm:

• Yêu cầu phải có hệ thống máy nén khí.
• Dòng chảy có thể không hoàn toàn mượt mà, có độ “rung” nhẹ theo nhịp bơm.

3.2. Máy bơm màng hoạt động bằng điện (EODD – Electric-Operated Double Diaphragm Pump)

Ưu điểm

• Tiết kiệm năng lượng: Hiệu quả sử dụng năng lượng cao hơn tới 80% so với bơm khí nén, giúp giảm chi phí vận hành đáng kể.
• Dòng chảy mượt mà và kiểm soát chính xác: Động cơ điện cho phép kiểm soát tốc độ và chu kỳ bơm một cách chính xác, tạo ra dòng chảy gần như không có xung động.
• Không cần hệ thống khí nén: Linh hoạt hơn trong lắp đặt, chỉ cần nguồn điện.

Nhược điểm

• Chi phí đầu tư ban đầu cao hơn.
• Không phù hợp với môi trường dễ cháy nổ (trừ khi là loại được thiết kế chống cháy nổ đặc biệt).
• Cấu tạo phức tạp hơn, có thể đòi hỏi bảo trì chuyên sâu hơn.

4. Lựa chọn và bảo trì máy bơm màng hiệu quả 

• Teflon (PTFE): Là lựa chọn tốt nhất, kháng được hầu hết các loại hóa chất và dung môi.
• Santoprene: Rất linh hoạt và bền, kháng hóa chất tốt.
• Nitrile (Buna-N): Phù hợp với mực gốc dầu.

• Kiểm tra màng bơm và van bi: Đây là các bộ phận hao mòn chính. Cần kiểm tra định kỳ xem có bị rách, nứt hoặc mòn không để thay thế kịp thời.
• Vệ sinh bộ phận van khí: Đảm bảo van khí sạch sẽ, không bị kẹt để máy hoạt động ổn định.
• Làm sạch bơm sau khi sử dụng: Đặc biệt khi thay đổi màu mực, cần vệ sinh sạch sẽ toàn bộ máy bơm bằng dung môi phù hợp để tránh nhiễm màu.

Máy bơm màng là mắt xích quan trọng trong dây chuyền bơm mực máy in Flexo, đảm bảo mực luôn được cấp – hồi liên tục, ổn định, góp phần trực tiếp vào chất lượng bản in và hiệu suất sản xuất. Việc lựa chọn đúng loại bơm, vật liệu phù hợp với mực in, cùng với bảo dưỡng định kỳ sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và tránh gián đoạn sản xuất.

Tư vấn và cung cấp máy bơm màng cho máy in Flexo

Logipex chuyên nhập khẩu và phân phối máy bơm màng chất lượng cao, phù hợp nhiều loại mực in Flexo, với đầy đủ phụ tùng thay thế và dịch vụ kỹ thuật tận nơi.

• Hotline: 0986.988.995

• Website: www.logipex.vn

• Email: sales@logipex.vn

Logipex – Giải pháp thiết bị đóng gói và in Flexo toàn diện cho nhà máy bao bì.