Bạn đã bao giờ tự hỏi làm thế nào một tấm bìa carton phẳng, vô tri có thể biến thành một chiếc thùng carton A1 (thùng đối khẩu) vuông vức, hoàn chỉnh với bốn nắp gập chưa? Bí mật nằm ở một loạt các đường cắt và đường gấp được thực hiện với độ chính xác tuyệt đối. Trong đó, việc tạo ra các rãnh để phân chia các nắp thùng là một công đoạn cốt lõi, và “người hùng” thầm lặng thực hiện nhiệm vụ này chính là dao chạp bìa carton.
Tuy là một linh kiện nhỏ bé trong cỗ máy sản xuất bao bì khổng lồ, nhưng chất lượng và độ sắc bén của dao chạp lại ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuối cùng của sản phẩm. Một đường chạp sắc nét, gọn gàng sẽ tạo ra một chiếc thùng cứng cáp, thẩm mỹ. Ngược lại, một lưỡi dao mòn có thể phá hỏng cả một lô hàng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu phân tích về dao chạp, hay còn gọi là dao bổ chạp, dao tạo rãnh, để hiểu rõ về cấu tạo, các loại phổ biến và vai trò không thể thiếu của nó trong ngành sản xuất bao bì.
1. Dao chạp bìa carton là gì?
Dao chạp là một loại dao công nghiệp chuyên dụng được lắp đặt trên các máy sản xuất thùng carton (như máy in Flexo liên hoàn / máy chạp độc lập) với nhiệm vụ chính là cắt và loại bỏ một phần vật liệu trên tấm bìa carton để tạo thành các rãnh (slots).
Các rãnh này có vai trò phân chia các nắp (tai) của thùng carton, cho phép chúng có thể gập lại một cách chính xác mà không bị cấn hay chồng chéo lên nhau. Chiều rộng của rãnh chạp thường tương ứng với độ dày của tấm bìa carton.
Phân biệt với Dao Tạo Lằn (Scoring Knife): Cần phân biệt rõ ràng giữa dao chạp và dao tạo lằn. Trong khi dao chạp cắt đứt và loại bỏ hoàn toàn vật liệu, thì dao tạo lằn (còn gọi là bánh xe tạo lằn) chỉ có nhiệm vụ nén ép tấm bìa để tạo ra một đường gấp (lằn), giúp việc gập thùng trở nên dễ dàng hơn. Trong một cụm máy, hai loại dao này thường hoạt động song song với nhau.

2. Cấu tạo chi tiết của dao chạp bìa carton
Một bộ dao chạp đầy đủ trên máy bao gồm các loại dao: Dao chạp trên, dao chạp dưới, căn dao (ke dao), dao tai, thớt dao tai. Mỗi một máy sẽ có quy cách và thông số kỹ thuật của dao ( đường kính, độ dày… ) khác nhau.
Để có thể hoạt động bền bỉ ở tốc độ cao và cắt được những tấm bìa carton dày, dao chạp được chế tạo từ những vật liệu đặc biệt với thiết kế tối ưu, thông thường là SKD11 hoặc thép gió.
Thiết kế & hình dáng
Dao chạp bìa carton thường được thiết kế theo một cặp dao trên và dao dưới, hoạt động cùng nhau giống như một chiếc kéo để tạo ra đường cắt shearing (cắt miết) sạch sẽ.
- Dao chạp trên (Upper Knife): Thường có dạng hình cung hoặc tròn, với phần lưỡi cắt được mài sắc. Nó có nhiệm vụ cắt hai cạnh bên của rãnh.
- Dao chạp dưới (Lower Knife): Thường có dạng tròn hoặc hình móng ngựa, được lắp đồng trục với dao trên. Nó có nhiệm vụ cắt cạnh đáy của rãnh và hỗ trợ loại bỏ phần bìa đã cắt.
- Lưỡi cắt (Cutting Edge): Được mài với góc độ chính xác để tối ưu hóa khả năng cắt và giảm thiểu lực tác động lên tấm bìa, tránh làm dập nát sóng carton.
- Lỗ bắt vít: Một số dao trên thân dao có các lỗ để cố định dao vào trục máy một cách chắc chắn.

3. Ứng dụng của dao chạp bìa carton trong ngành bao bì
Ứng dụng chính và quan trọng nhất của dao bổ chạp là:
- Tạo rãnh cho thùng carton tiêu chuẩn (Thùng A1 – RSC): Đây là ứng dụng chiếm đến 90%. Máy sẽ thực hiện 3 đường chạp để tạo ra 4 nắp gập tiêu chuẩn của thùng.
- Tạo các chi tiết đặc biệt: Trong một số máy đa năng, cụm bổ chạp cũng có thể được sử dụng để tạo các chi tiết như lỗ tay xách (hand holes) hoặc các khe, rãnh thông gió trên thùng đựng nông sản.
4. Dấu hiệu cần thay thế và cách lựa chọn dao bổ chạp chất lượng
Việc sử dụng dao chạp bị mòn không chỉ làm giảm chất lượng sản phẩm mà còn có thể gây hại cho các bộ phận khác của máy.
Dấu hiệu nhận biết dao đã bị mòn:
- Rãnh chạp bị tưa giấy, có xơ: Đường cắt không còn sắc nét, để lại các sợi giấy tưa ra ở mép cắt.
- Có ba via (burrs): Phần bìa bị cắt không được loại bỏ hoàn toàn, để lại ba via ở cuối đường rãnh.
- Kích thước rãnh không chính xác: Dao mòn có thể làm thay đổi kích thước của rãnh.
- Máy phát ra tiếng ồn lớn hơn bình thường khi cụm bổ chạp hoạt động.
Tiêu chí lựa chọn dao chạp mới:
- Đúng Model Máy: Mỗi loại máy in Flexo (của các hãng khác nhau như Martin, Apstar, Dongfang…) sẽ sử dụng một loại dao có kích thước và lỗ bắt vít riêng. Đây là yếu tố quan trọng nhất.
- Đúng Chất Liệu: Cân nhắc giữa chi phí và hiệu quả. Nếu sản xuất với sản lượng lớn hoặc cắt các loại bìa cứng (5 lớp, 7 lớp), đầu tư vào dao hợp kim Vonfram sẽ mang lại hiệu quả kinh tế lâu dài hơn.
- Nhà Cung Cấp Uy Tín: Chọn nhà cung cấp có kinh nghiệm, đảm bảo dao được sản xuất với độ chính xác cao và chất liệu đúng tiêu chuẩn.
Dao chạp bìa carton, dù chỉ là một linh kiện nhỏ, lại nắm giữ vai trò quyết định trong việc tạo ra hình hài và chất lượng của một chiếc thùng carton. Một đường chạp hoàn hảo là khởi đầu cho một sản phẩm bao bì chất lượng. Việc hiểu rõ về cấu tạo, chức năng và lựa chọn đúng loại dao không chỉ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn tối ưu hóa hiệu suất và giảm thiểu chi phí bảo trì cho toàn bộ dây chuyền sản xuất.
Nếu bạn đang tìm kiếm các loại dao chạp, dao bổ chạp chất lượng cao cho máy sản xuất thùng carton của mình, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận được sự tư vấn kỹ thuật chuyên sâu và báo giá tốt nhất.