Quản lý vật tư tiêu hao trong ngành bao bì là chìa khóa để tối ưu hóa chi phí sản xuất. Bài viết phân loại danh mục, từ dao cắt, keo dán đến vật tư đóng gói và 3 bước thiết lập định mức tiêu hao hiệu quả.

I. Vật Tư Tiêu Hao (VTT) Là Gì và Tầm Quan Trọng Trong Ngành Bao Bì?
Trong nhà máy bao bì, ngoài nguyên liệu thô (giấy cuộn, bột giấy), một lượng lớn vật dụng nhỏ hơn, được sử dụng hết trong thời gian ngắn hoặc sau một lần dùng, cũng quyết định trực tiếp đến chất lượng sản phẩm và chi phí vận hành. Đó chính là Vật tư tiêu hao.
Mặc dù giá trị đơn lẻ của mỗi món vật tư có thể thấp, nhưng tổng chi phí tiêu hao hàng tháng có thể chiếm một tỷ trọng đáng kể trong ngân sách. Việc thiếu hụt hoặc sử dụng lãng phí nhóm vật tư này có thể làm gián đoạn sản xuất, gây lỗi sản phẩm, và đội giá thành không cần thiết.
II. Phân Loại Danh Mục Vật tư Tiêu Hao Cốt Lõi
Để quản lý hiệu quả, cần phân loại vật tư tiêu hao thành các nhóm chính theo mục đích sử dụng trong quy trình sản xuất bao bì carton và bao bì giấy:
2.1. Nhóm Vật tư Sản Xuất Trực Tiếp & Phụ Trợ Kỹ Thuật
Đây là nhóm ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tốc độ máy móc:
- Dụng Cụ Cắt Gọt: Dao mỏng xả giấy (Thin blade slitter), lưỡi dao bế, chỉ bế (creasing matrix). Vật tư tiêu hao loại này cần chất lượng cao (hợp kim, Tungsten Carbide) để đảm bảo đường cắt và đường cấn sắc nét.
- Hóa Chất & Dung Môi: Keo dán giấy (keo gốc tinh bột/PVA), mực in Flexo/Offset, dung môi vệ sinh trục anilox, dầu mỡ bôi trơn chuyên dụng cho máy.
- Vật Liệu Chịu Nhiệt: Vải chịu nhiệt Teflon, băng dính chịu nhiệt (thường dùng trong máy dán thùng tự động hoặc các bộ phận sấy).
- Vật Tư Kiểm Tra Chất Lượng: Bút thử sức căng bề mặt (Corona pen), giấy kiểm tra độ bám dính, hóa chất kiểm tra keo.

2.2. Nhóm Vật tư Đóng Gói & Bảo Hộ Lao Động
Nhóm này liên quan đến an toàn lao động và khâu hoàn thiện/giao hàng:
- Vật Liệu Đóng Gói Phụ Trợ: Băng keo dán thùng (BOPP), dây đai nhựa/thép, màng PE quấn pallet, túi khí chèn hàng.
- Bảo Hộ Lao Động (PPE): Găng tay bảo hộ (chống cắt, chống hóa chất), khẩu trang công nghiệp, kính bảo hộ, mũ bảo hộ, và quần áo đồng phục (tiêu hao theo định kỳ).
- Vật Tư Văn Phòng & Vệ Sinh: Giấy in, mực in, hóa chất tẩy rửa công nghiệp, khăn lau chuyên dụng cho máy móc.

III. Quản Lý Hiệu Quả: Chìa Khóa Giảm Chi Phí Vận Hành
Sai lầm lớn nhất là xem vật tư tiêu hao là chi phí cố định. Quản lý lỏng lẻo sẽ gây lãng phí lớn. Áp dụng 3 chiến lược sau để kiểm soát chặt chẽ:
3.1. Thiết Lập Định Mức Tiêu Hao (ĐMTT) Chuẩn
Đây là bước quan trọng nhất. Mỗi loại vật tư cần có định mức sử dụng rõ ràng cho từng quy trình:
- Keo dán: Định mức theo mét dài giấy sóng (g/m²).
- Dao mỏng: Định mức theo chu kỳ mài hoặc tổng mét giấy đã xả (ví dụ: tuổi thọ dao 8 triệu mét).
- Băng keo: Định mức theo số mét băng keo cho mỗi thùng hàng (DMTT).
3.2. Áp Dụng Quản Lý Tồn Kho Tối Thiểu (Min/Max Stock)
Tránh tồn kho quá nhiều (dễ hỏng, lạc hậu) hoặc quá ít (gây gián đoạn sản xuất).
- Sử dụng hệ thống cảnh báo tự động khi lượng vật tư tiêu hao đạt mức tối thiểu (Min Stock).
- Chỉ mua sắm đến mức tối đa (Max Stock) dựa trên định mức đã thiết lập.
3.3. Tối Ưu Hóa Chuỗi Cung Ứng
Hợp tác với nhà cung cấp vật tư tiêu hao uy tín, chuyên biệt để đảm bảo:
- Chất lượng nhất quán: Giảm tỷ lệ vật tư lỗi hỏng, tránh ảnh hưởng đến máy móc.
- Giá cạnh tranh: Đàm phán giá tốt khi mua số lượng lớn hoặc ký hợp đồng dài hạn.
- Tư vấn kỹ thuật: Nhận được hỗ trợ về cách sử dụng tối ưu, kéo dài tuổi thọ vật tư (ví dụ: chu kỳ thay dao mỏng).
Quản lý vật tư tiêu hao một cách khoa học không chỉ là tiết kiệm chi phí mua sắm mà còn là bảo vệ hiệu suất sản xuất, từ đó nâng cao khả năng cạnh tranh tổng thể của nhà máy bao bì.
